🔍Bozor kapitalizatsiyasi nima?
Bozor kapitalizatsiyasi (Market Capitalization, Market Cap) — bu kompaniyaning umumiy bozor qiymatini ifodalovchi moliyaviy ko‘rsatkich. U kompaniyaning ochiq bozordagi barcha aksiyalarining jami qiymatini bildiradi.
✔ Formula:
Bozor kapitalizatsiyasi=Aksiyalar soni×Aksiyaning hozirgi narxi\text{Bozor kapitalizatsiyasi} = \text{Aksiyalar soni} \times \text{Aksiyaning hozirgi narxi}Bozor kapitalizatsiyasi=Aksiyalar soni×Aksiyaning hozirgi narxi
📊 Bozor kapitalizatsiyasi turlari:
✔ 1️⃣ Katta kapitalizatsiyali kompaniyalar (Large Cap)
✔ 2️⃣ O‘rta kapitalizatsiyali kompaniyalar (Mid Cap)
✔ 3️⃣ Kichik kapitalizatsiyali kompaniyalar (Small Cap)
✔ Formula:
Bozor kapitalizatsiyasi=Aksiyalar soni×Aksiyaning hozirgi narxi\text{Bozor kapitalizatsiyasi} = \text{Aksiyalar soni} \times \text{Aksiyaning hozirgi narxi}Bozor kapitalizatsiyasi=Aksiyalar soni×Aksiyaning hozirgi narxi
📊 Bozor kapitalizatsiyasi turlari:
✔ 1️⃣ Katta kapitalizatsiyali kompaniyalar (Large Cap)
- Bozor qiymati: $10 milliard va undan yuqori.
- Misollar: Apple, Microsoft, Amazon, Tesla.
- Xavf darajasi: Pastroq, lekin uzoq muddatda barqaror.
✔ 2️⃣ O‘rta kapitalizatsiyali kompaniyalar (Mid Cap)
- Bozor qiymati: $2-10 milliard.
- Misollar: Marriott, Zoom, Square.
- Xavf darajasi: O‘rtacha, tez o‘sish potensialiga ega.
✔ 3️⃣ Kichik kapitalizatsiyali kompaniyalar (Small Cap)
- Bozor qiymati: $300 million – $2 milliard.
- Misollar: Startuplar, rivojlanayotgan kompaniyalar.
- Xavf darajasi: Yuqori, lekin tez foyda olish imkoniyati bor.
📈 Bozor indeksi nima?
Bozor indeksi — bu bir nechta kompaniyaning aksiyalarining narxlari asosida hisoblangan umumiy ko‘rsatkich bo‘lib, bozor yoki iqtisodiyotning umumiy holatini aks ettiradi.
✔ Indekslar investorlarga bozorning qanchalik o‘sayotganini yoki pasayayotganini tushunishga yordam beradi.
✔ Investitsiyalarni diversifikatsiya qilish va risklarni kamaytirish uchun indeks fondlari (ETF) ishlatiladi.
✔ Indekslar investorlarga bozorning qanchalik o‘sayotganini yoki pasayayotganini tushunishga yordam beradi.
✔ Investitsiyalarni diversifikatsiya qilish va risklarni kamaytirish uchun indeks fondlari (ETF) ishlatiladi.
📊 Mashhur bozor indekslari
1️⃣ S&P 500 (Standard & Poor’s 500)
✔ AQShdagi eng yirik 500 kompaniyaning aksiyalarini o‘z ichiga oladi.
✔ Dunyo bo‘yicha eng ishonchli indekslardan biri hisoblanadi.
✔ Misollar: Apple, Google, Microsoft, Tesla.
2️⃣ Dow Jones Industrial Average (DJIA)
✔ AQShning eng yirik 30 kompaniyasining aksiyalarini o‘z ichiga oladi.
✔ Ko‘proq "blue-chip" kompaniyalar, ya’ni barqaror va dividend to‘laydigan firmalarni o‘z ichiga oladi.
✔ Misollar: Boeing, Coca-Cola, McDonald’s, Walmart.
3️⃣ Nasdaq Composite
✔ Asosan texnologik kompaniyalar aksiyalaridan tashkil topgan indeks.
✔ Texnologiya kompaniyalari, jumladan Apple, Amazon, Tesla va Facebook.
✔ Kriptovalyutalar bilan bog‘liq kompaniyalar ham shu indeksda joylashgan.
4️⃣ FTSE 100 (Financial Times Stock Exchange 100)
✔ Buyuk Britaniya bozoridagi eng yirik 100 kompaniyaning aksiyalarini o‘z ichiga oladi.
✔ Evropadagi eng yirik indekslardan biri.
5️⃣ DAX 30 (Deutscher Aktienindex)
✔ Germaniyaning eng yirik 30 kompaniyasining aksiyalarini o‘z ichiga oladi.
✔ Evropadagi eng muhim indekslardan biri.
6️⃣ Nikkei 225
✔ Yaponiyaning eng yirik 225 kompaniyasining aksiyalarini o‘z ichiga oladi.
✔ Toyota, Sony, SoftBank kabi kompaniyalar kiritilgan.
✔ AQShdagi eng yirik 500 kompaniyaning aksiyalarini o‘z ichiga oladi.
✔ Dunyo bo‘yicha eng ishonchli indekslardan biri hisoblanadi.
✔ Misollar: Apple, Google, Microsoft, Tesla.
2️⃣ Dow Jones Industrial Average (DJIA)
✔ AQShning eng yirik 30 kompaniyasining aksiyalarini o‘z ichiga oladi.
✔ Ko‘proq "blue-chip" kompaniyalar, ya’ni barqaror va dividend to‘laydigan firmalarni o‘z ichiga oladi.
✔ Misollar: Boeing, Coca-Cola, McDonald’s, Walmart.
3️⃣ Nasdaq Composite
✔ Asosan texnologik kompaniyalar aksiyalaridan tashkil topgan indeks.
✔ Texnologiya kompaniyalari, jumladan Apple, Amazon, Tesla va Facebook.
✔ Kriptovalyutalar bilan bog‘liq kompaniyalar ham shu indeksda joylashgan.
4️⃣ FTSE 100 (Financial Times Stock Exchange 100)
✔ Buyuk Britaniya bozoridagi eng yirik 100 kompaniyaning aksiyalarini o‘z ichiga oladi.
✔ Evropadagi eng yirik indekslardan biri.
5️⃣ DAX 30 (Deutscher Aktienindex)
✔ Germaniyaning eng yirik 30 kompaniyasining aksiyalarini o‘z ichiga oladi.
✔ Evropadagi eng muhim indekslardan biri.
6️⃣ Nikkei 225
✔ Yaponiyaning eng yirik 225 kompaniyasining aksiyalarini o‘z ichiga oladi.
✔ Toyota, Sony, SoftBank kabi kompaniyalar kiritilgan.
📌O‘zbekiston fond bozoridagi indekslar
O‘zbekiston fond bozori hali rivojlanish bosqichida bo‘lsa-da, Toshkent Fond Birjasi (TSE – Tashkent Stock Exchange) bozorning umumiy holatini aks ettiruvchi indekslarni ishlab chiqmoqda.
✔ O‘zbekistondagi ba’zi yirik kompaniyalar IPO jarayonidan o‘tmoqda va bozor kapitalizatsiyasi oshib bormoqda.
✔ Investitsiya qilish uchun Toshkent Fond Birjasi orqali aksiyalar sotib olish mumkin.
✔ O‘zbekistondagi ba’zi yirik kompaniyalar IPO jarayonidan o‘tmoqda va bozor kapitalizatsiyasi oshib bormoqda.
✔ Investitsiya qilish uchun Toshkent Fond Birjasi orqali aksiyalar sotib olish mumkin.
🛠️ 5. Bozor kapitalizatsiyasi va indekslar qanday ishlatiladi?
📌 Investorlar va treyderlar bozor kapitalizatsiyasidan foydalanishadi:
✔ Kompaniyaning barqaror yoki xavfli ekanligini aniqlash uchun.
✔ Katta kapitalizatsiyali kompaniyalarga uzoq muddatli investitsiya qilish.
📌 Bozor indekslari qanday ishlatiladi?
✔ Bozor o‘sish tendensiyasini tahlil qilish.
✔ Diversifikatsiyalangan investitsiya strategiyalarini yaratish.
✔ Indeks ETF’lariga investitsiya qilish orqali xavflarni kamaytirish.
✔ Kompaniyaning barqaror yoki xavfli ekanligini aniqlash uchun.
✔ Katta kapitalizatsiyali kompaniyalarga uzoq muddatli investitsiya qilish.
📌 Bozor indekslari qanday ishlatiladi?
✔ Bozor o‘sish tendensiyasini tahlil qilish.
✔ Diversifikatsiyalangan investitsiya strategiyalarini yaratish.
✔ Indeks ETF’lariga investitsiya qilish orqali xavflarni kamaytirish.
📚 Bozor kapitalizatsiyasi va indekslar bo‘yicha bepul trening! 🎓
Agar siz bozor indekslari va kapitalizatsiya tahlili bo‘yicha chuqurroq bilim olishni istasangiz, bizning bepul jonli treningimizga qatnashing!
👉 Ro‘yxatdan o‘tish uchun:
vebinar.uznetix.com
👉 Ro‘yxatdan o‘tish uchun:
vebinar.uznetix.com
