📊 Treyding olamida harakatlanuvchi o‘rtachalar (Moving Averages – MA) eng ko‘p ishlatiladigan indikatorlardan biridir. U trendni aniqlash, kirish va chiqish nuqtalarini topish va bozor yo‘nalishini tushunish uchun ishlatiladi.
🚀 Bugun harakatlanuvchi o‘rtachalar qanday ishlashi, qaysi turlari borligi va eng yaxshi strategiyalar haqida gaplashamiz!
1. Moving Average (MA) nima va u qanday ishlaydi?
📌 Harakatlanuvchi o‘rtacha (MA) – bu narxlarning ma’lum bir vaqt davomida o‘rtacha qiymatini hisoblab, trend yo‘nalishini aniqlashga yordam beruvchi indikator.
✅ Nima uchun Moving Average muhim?
- Trendni aniqlaydi – O‘sishmi yoki pasayish?
- Qo‘llab-quvvatlash va qarshilik darajalarini belgilaydi – Narx qachon qaytishi mumkin?
- Kirish va chiqish nuqtalarini ko‘rsatadi – Qachon sotib olish yoki sotish kerak?
📌 Masalan:
- Agar narx MA chizig‘ining ustida bo‘lsa, bozor o‘sish trendida.
- Agar narx MA chizig‘ining pastida bo‘lsa, bozor pasayish trendida.
2. Harakatlanuvchi o‘rtachalarning turlari
📊 Harakatlanuvchi o‘rtachalar bir necha turga bo‘linadi, ularning har biri bozorni tahlil qilishda turli usullarda yordam beradi.
1. Oddiy harakatlanuvchi o‘rtacha (SMA – Simple Moving Average)
📌 SMA – bu oddiy hisob-kitob asosida ishlaydigan indikator.
✅ Qanday ishlaydi?
- Narxning o‘tgan N kun ichidagi o‘rtacha qiymatini oladi.
- Masalan, 50 SMA – bu oxirgi 50 ta shamchaning o‘rtacha narxi.
📌 Maslahat: 200 SMA uzoq muddatli trendni, 50 SMA esa qisqa muddatli trendni ko‘rsatadi.
2. Eksponensial harakatlanuvchi o‘rtacha (EMA – Exponential Moving Average)
📌 EMA – narxning so‘nggi qiymatlariga ko‘proq e’tibor beradigan indikator.
✅ Qanday ishlaydi?
- Yangi ma’lumotlarga ko‘proq ahamiyat beradi, shuning uchun tezroq trend o‘zgarishlarini ko‘rsatadi.
- Qisqa muddatli treyderlar EMA ni ko‘proq ishlatishadi.
📌 Maslahat: 9 EMA va 21 EMA kombinatsiyasi skalping va qisqa muddatli savdo uchun juda mos keladi.
3. Og‘irlangan harakatlanuvchi o‘rtacha (WMA – Weighted Moving Average)
📌 WMA – bu EMA ga o‘xshash, lekin yana ham tezroq trend o‘zgarishlarini aniqlaydi.
✅ Qanday ishlaydi?
- Yangi ma’lumotlarga katta ahamiyat beradi, lekin EMA ga qaraganda sezgirroq.
- Trend o‘zgarishlariga juda tez reaksiya bildiradi.
📌 Maslahat: Bozor juda volatillik bo‘lsa, WMA dan foydalanish mumkin.
📌 Harakatlanuvchi o‘rtachalarni qanday samarali qo‘llashni bilmayapsizmi?
Ko‘pchilik treyderlar Moving Average dan noto‘g‘ri foydalanadi yoki ularning kombinatsiyalarini tushunmaydi. Agar siz bu indikatorlarni to‘g‘ri ishlatib, aniqroq savdo signallarini olishni xohlasangiz, bizning bepul onlayn-treningimizga yoziling!
✔️ Harakatlanuvchi o‘rtachalarning barcha turlarini tushunib olasiz.
✔️ Trendni aniqlash va signal olish bo‘yicha eng samarali usullarni o‘rganasiz.
✔️ Qaysi MA kombinatsiyalari eng yaxshi ishlashini bilib olasiz.
👉 Ro‘yxatdan o‘tish uchun shu yerga bosing:
3. Moving Average strategiyalari
🚀 Quyida eng mashhur Moving Average strategiyalarini ko‘rib chiqamiz:
1. "Golden Cross" va "Death Cross" strategiyasi
📌 Asos: 50 SMA va 200 SMA kesishmalaridan foydalanish.
✅ Qanday ishlaydi?
- Agar 50 SMA 200 SMA dan yuqoriga kesib o‘tsa – o‘sish signali (Golden Cross).
- Agar 50 SMA 200 SMA dan pastga kesib o‘tsa – pasayish signali (Death Cross).
📌 Maslahat: Bu strategiya uzoq muddatli trendlarni aniqlash uchun ishlatiladi.
2. "Moving Average Crossover" strategiyasi
📌 Asos: Qisqa va uzun muddatli harakatlanuvchi o‘rtachalarni kesish nuqtalaridan foydalanish.
✅ Qanday ishlaydi?
- 9 EMA 21 EMA ni yuqoriga kesib o‘tsa – sotib olish signali.
- 9 EMA 21 EMA ni pastga kesib o‘tsa – sotish signali.
📌 Maslahat: Qisqa muddatli treyderlar uchun juda mos strategiya.
3. "Dynamic Support and Resistance" strategiyasi
📌 Asos: MA chiziqlari qo‘llab-quvvatlash va qarshilik darajasi sifatida ishlaydi.
✅ Qanday ishlaydi?
- Agar narx 50 SMA yaqinida to‘xtasa va qaytsa, bu qo‘llab-quvvatlash signali.
- Agar narx 200 SMA dan yuqoriga chiqolmasa va tushsa, bu qarshilik signali.
📌 Maslahat: Narx MA chizig‘iga yaqinlashganda savdo qilish eng samarali usul.
4. Moving Average dan foydalanishda asosiy xatolar
🚫 Xato №1: Harakatlanuvchi o‘rtachalarni faqat bitta indikator sifatida ishlatish
✅ Yechim: RSI, MACD yoki Bollinger Bands bilan kombinatsiyada ishlating.
🚫 Xato №2: Juda ko‘p harakatlanuvchi o‘rtachalar ishlatish
✅ Yechim: Maksimum 2 yoki 3 ta MA ishlatish eng samarali variant.
🚫 Xato №3: Harakatlanuvchi o‘rtachalarni kechiktirilgan signal sifatida noto‘g‘ri tushunish
✅ Yechim: Qisqa muddatli EMA dan foydalanish yoki boshqa tezkor indikatorlar bilan kombinatsiya qilish.
